Spacer z przewodnikiem – Andrzej Żak | różne sekretne drzwi i bramy.

Co można ciekawego robić w Łodzi, jak konstruktywnie spędzić dzień wolny i mieć uczucie wartościowo przeżytego czasu?
Na te pytania wychodzę z odpowiedzią – propozycją.
Spacer przewodnicki, ale nie byle jaki. Bo porządny przewodnik, otwiera maluczkim różne sekretne drzwi.

Pozaglądaliśmy do podwórek, obejrzeliśmy wille i fabryki i wielu ciekawych historii mieliśmy przyjemność posłuchać w przystępnie opowiedziany sposób.

Dla uzupełnienia fotoreportażu, dorzucam od siebie parę zdjęć z wnętrz niektórych omawianych dziś budynków. Kolejność odwiedzanych miejsc, może się różnić od chronologii spaceru.

Łódzki przewodnik: Andrzej Żak | Andrzej Żak Przewodnik po Łodzi

Zespół fabryczno-rezydencjonalny

Narutowicza 34

Te zabytkowe obiekty pochodzą z XIX i XX w.

Willa Boników to trzykondygnacyjna rezydencja z wieżyczką, dachem mansardowym i tarasem. Ma 550 m kw powierzchni.

Narożna, ośmioboczna wieżyczka zwieńczona dachem stożkowym, kojarzy się z pałacem. Dekorowana willa posiada stylowy gzyms kostkowy, girlandy i dwa ozdobne szczyty. W dachu aedicula.

Willa połączona jest z budynkiem produkcyjnym o powierzchni 1600 m kw., który również jest odrestaurowany.

Więcej pokażę przy okazji opowiadania o wizycie we wnętrzach obu tych budynków. Dodaję dwa zdjęcia od siebie:

Wnętrze wieży.

Klatka schodowa w willi.

Willa Jakuba Kestenberga

Jaracza 62 / Sterlinga 26

W roku 1900 powstała fabryka wyrobów wełnianych.

Projekt rezydencji powstał dwa lata później pióra Franciszka Chełmińskiego, który m. in. znany jest z przebudowy pałacu Scheiblerów, a także zaprojektował pałac Augusta Haertiga, cerkiew garnizonową, czy beczki Grohmana (i wiele innych, wyjątkowych z wyglądu budowli.)

Budynek posiada dach mansardowy, elewacja dzieli się na dwa charaktery, bowiem od ul. Jaracza ma styl willowy, od Sterlinga pałacowy.
Dodatkowo ornamentyka secesji wiedeńskiej i elementy klasyczne.

Klatka schodowa znajduje się w wielobocznej wieży.

W roku 1955 w posesji znalazły się biura Zakładów Odzieżowych "Emfor".
Od roku 2002, willa jak i budynki pofabryczne, należą do Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.

Instalacja "skrzypek na dachu".

Źródło archiwalnego zdjęcia: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami | fotopolska.eu

Fabryka Stillera i Bielszowskiego

Jaracza 52

Arnold (Aron) Stiller i jego szwagier, Juliusz Bielszowski (Bielschowsky), w roku 1875 otworzyli przędzalnię, tkalnię i farbiarnię wełny.
Stąd wychodziły piękne tkaniny zgrzebne i wełniane chustki.

Po  roku 1945 istniała tu Łódzka Tkalnia Przemysłu Bawełnianego, Centralny Ośrodek Badawczo - Rozwojowy Technicznych Wyrobów Włókienniczych oraz Dom Mody Przemysłu Odzieżowego "Telimena".
To tutaj panowie polowali na żony, kiedy modelki wracały stąd do domów. 😉

Aktualnie mieszczą się tu biura.

źródło: fotopolska.eu

Vis a vis fabryki, Arnold Stiller postawił duży dom:

Pałac Arnolda Stillera z 1893 roku

Jaracza 45

Architektura nawiązuje do francuskiego i włoskiego neorenesansu. Na tyłach willi: stajnia, wozownia, domek ogrodnika i oranżeria. W późniejszych latach dobudowano południowe skrzydło z wieżą, a w niej klatkę schodową.

Mówi się, że ów pałac jest nie tylko jednym z największych ale i najefektowniejszych domostw w naszym mieście. Jest wart 18 mln, czy zgłosi się ktoś chętny?

źródło: fotopolska.eu

Kamienica Karola Wutke z 1898 roku

Jaracza 42

Projektu Franciszka Chełmińskiego renesansowa kamienica czynszowa o trzynastoosiowej fasadzie z bocznymi ryzalitami, na których zobaczymy tonda przedstawiające niemieckich malarzy: Hansa Holbeina i Albrechta Dürera.
Po środku wykusz.
Mansardowy dach ze szczytami, czerwona cegła klinkierowa.

Karol Wutke był fabrykantem meblowym. Coś innego niż zwykle, nie bawełna ani inne tkaniny, lecz ciesielstwo.

Karol Wutke pochodził z Twardogóry na Śląsku. W Łodzi zamieszkał w roku 1865.

Na samym początku, po zakupieniu działki w lewej oficynie powstała stolarnia, którą rozbudowano do fabryki mebli.
Zakład mieścił ślusarnię i maszynę parową oraz skład desek, gazownię i magazyn wyrobów gotowych.

Firma była wówczas największą fabryką mebli w mieście. Stąd wyjeżdżały kredensy, komody, serwantki, trema, biblioteczki, stoły i stoliki, biurka, ale też krzesła oraz "skórzane fotele klubowe". Na wszystkie meble była gwarancja trzech a nawet pięciu lat.

Gdy zaczął dobrze zarabiać w roku 1898 postawił nieopodal fabryki okazałą kamienicę, w której zamieszkał z rodziną na pierwszym piętrze.

Po śmierci właściciela, schedę przejął jego syn Otto.

Po I wojnie biznes szedł znacznie gorzej. Firma utrzymywała się głównie z czynszu lokatorów kamienicy.

Po roku 1933 w budynku tym, otworzyła się Państwowa Szkoła Handlowa Żeńska.

Fabryka mebli funkcjonowała nadal choć już pod inną nazwą, mianowicie "Fabryka Mebli i Warsztat Tapicersko-Dekoracyjny Karol Wutke właściciel Otto Wutke".

Gdy Otto zmarł, firmą zajęła się córka Elza Seidel.

Podczas II wojny, zakłady nosiły nazwę "Möbelfabrik Karl Wutke, inhaber Else Seidel".

Już później powstał tu sklep Centrali Handlowej Przemysłu Drzewnego, zaś większość lokali, wynajęto pomniejszym firmom.

źródło: fotopolska.eu

Budynek biurowy z przełomu XIX-go i XX-go wieku

Piramowicza 13

Najciekawiej jest w podwórzu.

Instalacja rozciągnięta przez szerokość ulicy Piramowicza.

Willa Jezajasza Kestenberga

Narutowicza 59

Pałac ten wzniesiono po roku 1923, wedle projektu Henryka Hirszenberga.
Eklektyczny z elementami neogotyku.

Kestenberg był synem (a więc i spadkobiercą) Jakuba Kestenberga, fabryki stojącej przy ulicy Sterlinga 26, którego domostwo omawiane było na drugim miejscu niniejszego wpisu.

Dosłownie obok jest inne ciekawe miejsce, willa, kamienica i fabryka Henryka Szmulowicza, może nawet ciekawsze... nie śmiem oceniać; i miejsce to opisałam i pokazałam tu ➤ Kilka ciekawostek, o których być może nie mieliście pojęcia | 4 adresy ➤ i to będzie trzeci adres.

Kilka świeższych zdjęć na zachętę:

Zapachniało tego dnia wiosną, był naprawdę ciepły dzień i nader ostre słońce.
Ten owocny czas skusił mnie do powrotu w parę tych miejsc, celem poprawienia niektórych zdjęć, a przy okazji odkrycia zupełnie innych zakamarków, które też pojawią się na blogu.

Podczas wycieczek z przewodnikiem, zawsze wypatrzę miejsce, gdzie muszę wejść. Czasami odłączam się na chwilę od grupy, choć niechętnie, bo umyka mi wtedy wiedza. Staram się tego nie robić, a wracać po wycieczce, bądź innego dnia.
I dlatego zawsze mawiam, że wędrówki z przewodnikiem są dla mnie przede wszystkim INSPIRACJĄ do poznawania Łodzi.

Z pozdrowieniami - autorka: